Kleine kernreactoren

Kleine kerncentrales of Small Nuclear Reactors (SMRs). Ze komen de laatste tijd terug in bijna alle provincies, waar partijen ze opvoeren als een snelle en moderne oplossing voor ‘duurzame’ elektriciteitsproductie. Maar klopt dit wel? Ook in Flevoland wordt er veel over kernenergie gesproken. Deze factsheet van de Natuur en Milieufederatie Flevoland vertelt je kort alles wat je moet weten over SMRs.

Wat is een SMR?

Een SMR is een kleine kerncentrale. Maar wat klein is fluctueert nogal. Het vermogen van een SMR kan fluctueren tussen de 20MW tot 470MW (bijna even groot als de kerncentrale in Borsele).

Het idee achter een SMR is dat het de bouw van kerncentrales goedkoper te maken. Een SMR kan in principe modulair gemaakt worden in een fabriek en dan op locatie als een bouwpakket in elkaar gezet kan worden. Een beetje zoals sommige woningtypen. Doordat een fabriek in theorie meerdere SMR’s kan maken zijn er ook schaalvoordelen.

Wanneer kunnen SMR’s operationeel zijn?

Belangrijk om te vermelden dat SMR’s op dit moment nog slechts in de onderzoeks- en ontwikkelingsstadium bevinden. Naar huidige verwachtingen zullen in de westerse wereld de eerste SMR’s rond 2030 in vooral de VS en de UK in bedrijf komen. Pas daarna zullen ze mondiaal op de markt worden gebracht.

Schattingen vanuit de industrie zijn dat een SMR in 2030 in Nederland draaiend kan zijn zijn dan ook optimistisch. De verwachting is dat de SMR’s na test en ontwikkeling in acht jaar gebouwd kunnen worden. Het gaat daarbij dan alleen om de bouwtijd. Dit gerekend buiten de participatie- en vergunningstrajecten. Schattingen die buiten de industrie vandaan komen schatten dat een SMR in Nederland op zijn vroegst operationeel kan zijn tussen 2035 en 2045.

Nu er een kort overzicht is geschetst van wat een SMR is voeren we hieronder enkele voor- en nadelen voor het bouwen van een SMR aan.

Voordelen

De bouw is mogelijk korter dan van een reguliere kerncentrale door het modulaire karakter van een SMR. Hierbij is nog wel de vraag wat de invloed gaat zijn van het vergunningenproces en participatietrajecten.
Het landgebruik van een SMR is lager waardoor deze eventueel op industrieterreinen geplaatst kan worden, bijvoorbeeld dichtbij specifieke industrie met een grote energievraag.
Afhankelijk van de grootte hebben SMR’s niet altijd extra koeling nodig.

Nadelen

Kernenergie produceert weliswaar minder CO2 produceert dan steenkool of gas, maar een kerncentrale heeft een vergelijkbare CO2 uitstoot als windenergie. De uitstoot komt voornamelijk vrij bij het bouwen van de centrale en het vervoeren van uranium en kernafval. Bij SMR’s ligt die uitstoot nog iets hoger omdat er meer SMR’s gebouwd moeten worden om evenveel vermogen als een reguliere kerncentrale te produceren. Hetzelfde geldt voor de uitstoot van uranium- en kernafval transporten.
Een groot deel van het uranium wordt gewonnen in landen die aan het delven van uranium geen strenge milieueisen stelt.
Kernenergie is uiteindelijk geen hernieuwbare energiebron omdat uranium een grondstof is die kan opraken. Er is nog uraniumvoorraad voor tussen de 42 en 135 jaar. Daardoor is het mogelijk dat we nu kerncentrales bouwen, waar over 45 jaar geen uranium meer voor is. Hoe snel het uranium opraakt is sterk afhankelijk van de groei van kernenergie.
Het beheer van kernafval en uranium wordt complexer om dat er op meer verschillende plekken kernafval worden geproduceerd. Er zullen meer transporten van dit afval moeten plaatsvinden. Op dit moment is er nog geen definitieve oplossing voor kernafval. Nederlandse wetgeving zegt dat er over 100(!) jaar een oplossing moet zijn voor kernafval. De kans op proliferatie is groter. Meer afval en meer exploitanten betekent een grotere kans dat het afval in de verkeerde hand valt.

Wat te doen?

Er is op dit moment nog heel veel onduidelijk over SMR’. Deze niet-bewezen techniek als ‘heilige graal’ beschouwen en daarmee volledig stoppen met inzet op bewezen hernieuwbare stroom leidt tot een stilstand die we op dit moment niet kunnen toestaan.

Daarom zet de Natuur en Milieufederatie Flevoland liever in op technieken die wel bewezen een hoge opbrengst hebben en die we snel kunnen aanwenden voor het verduurzamen van onze elektriciteitsbehoefte.

Voor meer vragen over kernenergie kunt u contact opnemen met Thijs Maartens. Beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening bij de Natuur en Milieufederatie Flevoland.

Email: t.maartens@nmfflevoland.nl

Telefoon: 06-19669570