‘Het innovatielab was een mooie kans om te laten zien dat toekomstbestendig bouwen kan’
22 mei 2024
Kria Djoijoadhiningrat – Lecturer Architecture – Hogeschool Windesheim
Over Windesheim
Bij hogeschool Windesheim staat de mens centraal. Dit betekent dat Windesheim staat voor samen leren, ontwikkelen en innoveren door praktijkgericht onderzoek en onderwijs. Medewerkers en studenten van Windesheim leveren in samenwerking met professionals van bedrijven en instellingen een actieve bijdrage aan een betere wereld.
‘Het innovatielab was een mooie kans om te laten zien dat toekomstbestendig bouwen kan’
Mijn interesse ligt bij de thema’s energietransitie en circulariteit. Het is een aandachtspunt in onze lessen. We vinden dat onze studenten daar mee uit de voeten moeten kunnen. Niet alleen de theorie weten, maar er in de praktijk ook echt iets mee doen. Toen ik hoorde dat we via het innovatielab met een woningcorporatie aan de slag gingen, zag ik dat als een concrete kans. Om aan hen te laten zien dat toekomstbestendig bouwen kan en aan studenten dat deze vraag speelt bij een woningcorporatie. Een goed voorbeeld waarbij studenten in de praktijk leren wat ze kunnen betekenen voor huurders.
Soms raken mensen het overzicht kwijt en weten dan niet meer hoe het op te lossen. We willen een voorbeeld zijn om te laten zien wat wel kan. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Als een corporatie toch aan de slag gaat met energiebesparing, dan doen we het gelijk goed.
‘Zonder het innovatielab was de student er niet terecht gekomen’
We hebben tijdens een innovatielab een woningcorporatie concrete tips gegeven om daadwerkelijk aan de slag te gaan met het circulairder uitvragen bij een aanbesteding. Na dat innovatielab is er verder contact geweest en is een student bij Oost Flevoland Woondiensten met een onderzoek aan de slag gegaan. Er is onderzocht hoe circulair/biobased gerenoveerd kan worden. Dit hadden we niet van tevoren verwacht of geëist, maar is gewoon zo ontstaan. Zonder het innovatielab was de student er niet terecht gekomen. Dat was dus een mooie verbinding tussen de woningcorporatie en Windesheim. Het onderzoek is inmiddels afgerond.
Bovendien hebben we nog een vervolgsessie gedaan met de Provincie Flevoland, C-creators, Building Balance, Alba Concepts en NMFF. Daar zijn we de diepte ingegaan. De woningcorporatie had al een aanbesteding opgestart en de gesprekken waren al geweest, ook met aannemers. Ze vonden het alleen jammer dat ze de kans zouden missen om circulariteit hierin mee te nemen. Daar hebben we handen en voeten aan gegeven. Zo zijn eisen opgesteld die in de aanbesteding meegegeven werden om de ambities waar te kunnen maken. We hebben een checklist ontwikkeld, gecategoriseerd in verschillende hoofdstukken.Dat was nog wel zoeken. Het is pionieren om daar een goed pakket van eisen op te stellen. Veel normen en codes zijn nog verschillend. Elke fabrikant werkt weer anders en het is hard in ontwikkeling. De eisen die gesteld worden aan innovatieve materialen, zijn nog niet uitgekristalliseerd. Het is leuk om uit te zoeken, maar we hebben daar ter plekke eisen geformuleerd op maat voor de specifieke situatie. Dat is uiteindelijk gelukt en zag er goed uit. Hier kon de woningcorporatie goed mee naar buiten.
Onze bijdrage was om het optimisme mee te nemen. Verbindingen te leggen en overeenkomsten te zien. Op het moment dat we vast leken te lopen, probeerden wij om mee te denken. Ook hebben we de groep verder laten denken dan alleen de technische normen. Dat als je een partij wilt selecteren, zij ook het juiste DNA hebben. Het sociale stuk is ook belangrijk om mee te nemen. Hoe werkt de partij en wil deze partij echt wat veranderen? Zijn zij al bezig met innovatie? Buiten jarenlange ervaring in de traditionele bouw, wil je zien dat ze nieuwe projecten doen. Projecten waarin grenzen worden verlegd. Dan ga je het verschil maken in het selecteren van dat soort partijen. Iets verder kijken dan wat partijen normaal doen. Je gaat immers een transitietraject in, dan moet je wel het gevoel krijgen dat die andere partij dat ook wil. Dat zij die kennis weer willen delen, zodat de groep weer groter wordt. In plaats van dat ze alle nieuwe kennis bij zich houden. Dat is nog wel een worsteling om dat uit te vragen, maar dat is wel nodig. Kijken naar de innovatiekracht van een te selecteren partij is essentieel.
‘Het was een aangename verrassing hoeveel gelijkstemden er zijn’
Het was een aangename verrassing hoeveel gelijkgestemden er zijn. Van de Provincie Flevoland had ik het wel verwacht, maar de andere partijen waren ook enthousiast. We wilden met zijn allen de ambities dezelfde kant op krijgen. En ik vond het mooi dat wij als hogeschool ook een mooie inbreng konden geven. Als onderwijs heb je een waardevolle bijdrage te leveren.
‘Ik zie graag dat er tussen Aeres en Windesheim nog een betere samenwerking komt’
Het was heel interessant voor ons mee te doen. De vragen die gesteld zijn tijdens de innovatielabs, neem ik mee in ons team. We bekijken hoe we deze vragen aan onze studenten meegeven. Waar de kans ligt om deze te beantwoorden. In het nieuwe curriculum willen we een vragencanon hebben. Met terugkerende vragen rondom duurzaamheid die elk jaar terugkomen. Aan het begin van een studie is het nog lastig ze te beantwoorden, maar naar mate de opleiding vordert, hebben ze aan het einde misschien wel een goed antwoord. Deze nemen ze dan ook weer mee in het werkveld.
Verder ben ik gaan denken over welke verbindingen we nog meer kunnen maken. Zo zie ik graag dat er tussen Aeres en Windesheim nog een betere samenwerking komt.
‘Geef studenten een goed beeld wat hun bijdrage kan zijn’
Ik zou andere onderwijsinstellingen aanraden om casussen aan te bieden van échte opdrachtgevers. Geef studenten een goed beeld wat hun bijdrage kan zijn. Een goed voorbeeld is dat we met een groep bewoners uit Almere hebben gekeken naar de verduurzaming van hun woningen. De studenten hebben de bewoners gezien en beleven zo dat ze wat kunnen betekenen voor de bewoner. Ik zou aanraden om co-creaties aan te gaan, zodat ze de meerwaarde in hun advies en eindproduct gaan zien.
Het vraagt wel om tijd en investering. Van zowel de vragende partij als van ons. Dat kan soms door werkdruk bij beide kanten erin schieten. Maar het is nodig om studenten goed voor te bereiden op de toekomst. Dat kan aan de hand van de innovatielabs die het NMFF heeft georganiseerd, dat scheelt wel in organisatie voor ons.
Onderwijsinstellingen hebben een belangrijke rol in verduurzaming. Door steeds de juiste vragen te stellen aan de studenten gedurende de gehele opleiding, zodat ze dit ook weer meenemen in het werkveld. Als er nog niet direct antwoorden zijn dan komen die uiteindelijk in de toekomst wel. Dan zitten ze misschien op de juiste positie in een bedrijf om er ook echt wat mee te doen.
‘Samen een goede manier vinden om aan gemeenschappelijke thema’s te werken’
Waar ik mee worstel is dat ik voor de klas sta en een netwerk wil onderhouden. We hebben verschillende partijen waar we extern mee samenwerken. Dat is veel werk en kan ik niet allemaal bijhouden. Het is fijn als de partijen onderling afstemmen. Dat er een soort kruisbestuiving ontstaat. Samen een goede manier vinden om aan gemeenschappelijke thema’s te werken.