Studenten denken na over 380KV

24 november 2025

Op vrijdag 14 november 2025 was NMF Flevoland-collega Loes Huibers aanwezig op de startdag van het vak ‘Politiek en Bestuur’ dat aan derdejaars (en een handjevol tweedejaars) studenten van de Aeres Hogeschool Almere wordt gegeven. Aan haar de vraag om de ruim 130 studenten mee te nemen in de stand van zaken rondom de geplande hoogspanningsverbinding tussen Diemen-Ens, die de Flevopolder doorkruist.

Het gastcollege begon met een introductie van NMF Flevoland. Wat de studenten vooral is bijgebleven, is dat er drie “smaken” zijn onder de bijna 70 lidorganisaties: energie, natuur en circulair. Aanvullend werd er opgemerkt dat de casus Diemen-Ens een voorbeeld is van hoe het thema ‘energie’ in het vaarwater van ‘natuur & ruimte’ terecht kan komen. En laten dat nou precies de (beleids)terreinen zijn waar Loes op actief is!

De aanleiding van de casus is een heldere: het Nederlandse stroomnet is vol. Om de energietransitie goed te kunnen volbrengen, is het noodzakelijk om nieuwe hoogspanningsverbindingen aan te leggen. Maar: daarbij is het van belang om de impact op natuur en landschap zo minimaal mogelijk te laten zijn. Dat is het standpunt van NMF Flevoland in deze. Onze oproep is dan ook om de vijf onderzoekscorridors voor Diemen-Ens, die zijn ingetekend door TenneT, te wegen op hun impact op natuur en landschap.

NMF Flevoland is niet de enige partij met een oproep tot belangenweging en maakt uiteindelijk ook niet de keuze voor welke corridor het gaat worden. Dat is aan het Rijk – op advies van TenneT als uitvoerende organisatie. Samen met de studenten heeft Loes geanalyseerd welke stakeholders nog meer een standpunt innemen met betrekking tot Diemen-Ens. Die analyse kwam neer op: provincie Flevoland, gemeenten in Flevoland langs de ingetekende corridors, bewoners en bewonersgroepen, terreinbeheerders en grondgebruikers plus belangenorganisaties (waaronder NMF Flevoland).

Vervolgens barstte er een rollenspel los. De studenten gingen in groepjes uiteen om zich in te leven in de positie van een van de stakeholders. In een vurig slotdebat mocht iedere stakeholder een pitch houden en beargumenteren waarom de keuze zou moeten vallen op hun voorkeurscorridor. Aan de vertegenwoordigers van het Rijk de schone taak om uiteindelijk de knoop door te hakken. Het was grappig om te zien dat sommige ministeries zeer democratisch te werk gingen (“de meeste stemmen gelden”), terwijl andere ministeries al vóór de ronde pitches hun keuze hadden bepaald.

Wat er van de studenten is gevraagd in pak en beet 2,5 uur staat in het “echte leven” gelijk aan een proces van meer dan tien jaar – van initiatie tot realisatie. Al in 2022 zijn er verkennende gesprekken gevoerd met alle stakeholders over hun participatie, in 2023 is er een plan verschenen met onderzoekscorridors voor de hoogspanningsverbinding, in 2024 zijn er adviezen verschenen (onder meer de ‘Integrale Effecten Analyse’ over toekomstbestendigheid, techniek, kosten, leveringszekerheid, leefbaarheid, natuur en milieu) en in 2025 wordt er naar besluitvorming toegewerkt. In dat stadium zitten we nu.

Het rollenspel met de studenten kon niet actueler! Nog geen tien minuten na het slotdebat verscheen er een nieuwsbrief van TenneT. Die meldt dat “de ontwerp-voorkeursbeslissing voor de nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Diemen, Lelystad en Ens wordt uitgesteld en rond de zomer van 2026 verwacht”. Dit heeft te maken met onderzoeksresultaten die nog op zich laten wachten, waaronder: bodemonderzoek en archeologisch onderzoek bij Schokland, technische netberekeningen en een ‘Heritage Impact Assessment’ vanwege de UNESCO Werelderfgoedstatus van Schokland.

Hoe ziet het proces er nu verder uit? De ‘Integrale Effecten Analyse’ wordt na het afronden van de laatste onderzoeken bijgewerkt. Vervolgens kunnen de betrokken regionale overheden, indien gewenst, hun regioadvies over Diemen-Ens bijstellen. Het eerstvolgende officiële inspraakmoment voor alle stakeholders is zodra de ontwerp-voorkeursbeslissing ter inzage ligt. Dat is dus naar verwachting rond de zomer van 2026.